Kaalslag gereguleerd offline klein kansspel door verhogingen kansspelbelasting
Huidige koers leidt tot méér illegaal gokken, criminaliteit, ondermijning, verslavingsproblemen en maatschappelijke kosten – en op termijn juist minder belastingopbrengsten
De strikt gereguleerde, met preventieve maatregelen omgeven speelautomatenbranche verkeert in zwaar noodweer door een stapeling van kostenstijgingen. De totale omzet is sinds 2019 met 29% gedaald. Vergunde exploitanten van speelautomatencasino’s draaien al vier jaar op rij grote verliezen van gemiddeld 11%. Het legale aanbod in horeca is inmiddels al met bijna 40% weggevallen. Vooral de twee jaar op rij fors verhoogde kansspelbelasting blijkt aanjager van deze negatieve ontwikkelingen. Dat zijn de harde feiten, cijfers en conclusies die getrokken moeten worden uit diepgravend brancheonderzoek dat KPMG afgelopen maanden heeft verricht.
Meer illegaal gokken, criminaliteit en verslavingsproblematiek bij wegvallen legale branche
Een verdere kaalslag onder aanbieders van gereguleerd offline klein kansspel (maximaal 0,20 cent inzet per spel) zal onvermijdelijk leiden tot toename van risicovoller en illegaal gokken. En daarmee ook tot meer criminaliteit, ondermijning en gokverslavingen. De geschiedenis leert – zo ook recent nog tijdens de corona lockdowns – dat het wegvallen van legaal aanbod onmiddellijk gepaard gaat met meer illegale praktijken. Op die manier wordt een belangrijke pijler onder het kansspelbeleid weggeslagen. Tegelijk zullen de kansspelbelastingopbrengsten uiteindelijk juist dalen en maatschappelijke kosten stijgen.
Twee jaar op rij verhoogde kansspelbelasting duwt bonafide branche naar afgrond
Exploitanten van wettelijk streng beperkte speelautomaten in de fysiek gecontroleerde amusementscentra (ook wel speelhallen of speelautomatencasino’s genoemd) noteren al vier jaar op rij dieprode cijfers van gemiddeld 11% verlies. Inmiddels kleurt 2024 nog dieper rood door de ook dit jaar weer verhoogde kansspelbelasting. Vorig jaar werd deze ook al verhoogd.
1 procentpunt verhoging kansspelbelasting leidt tot 20% extra verlies
Op het oog lijken de recente verhogingen van ‘een procentje’ wellicht gering. Echter, omdat deze belasting niet over de winst, maar over de bruto omzet (ofwel bruto spelresultaat) wordt geheven, heeft deze enorme impact. KPMG becijferde op basis van de situatie in 2023, dat een veronderstelde verhoging van 1 procent punt voor amusementscentra leidt tot ongeveer een 20% hoger verlies.
Hoogste kansspelbelasting van Europa
Nederland kende al het op één na hoogste kansspelbelastingtarief van Europa. Toch besloot de Tweede Kamer dit eind vorig jaar nogmaals met 1% te verhogen – ondanks uitdrukkelijk ontraden van staatssecretaris Van Rij. Dit gebeurde in de inmiddels beruchte laatste nacht voor de verkiezingen, waarin een zee van amendementen en moties werd aangenomen.
Kamer in aangenomen amendement: verhoging per 2025 terugdraaien voor offline sector
Met hetzelfde amendement Erkens/Stoffer van eind vorig jaar heeft de Tweede Kamer de regering eveneens opdracht gegeven, om de verhoging van de kansspelbelasting voor de offline kansspelsector – waaronder de speelautomatenbranche – per 2025 terug te draaien via tariefdifferentiatie (verlaging voor offline kansspelen). KPMG constateert dat dit mogelijk is en in andere EU-landen al praktijk is. Overigens is in Nederland de facto gedeeltelijk al sprake van differentiatie ten gunste van loterijen, waar kansspelbelasting niet over de bruto omzet, maar over uitgekeerde prijzen wordt geheven. Prijzen tot 450,- zijn daar zelfs helemaal vrijgesteld.
Speelautomatenbranche kan kostenstijgingen niet doorberekenen door verouderde wetgeving
Net als alle bedrijfstakken wordt de speelautomatenbranche geconfronteerd met algemene kostenstijgingen (inflatie, hogere personeelskosten, energie, huurverhogingen etc.). Anders dan andere sectoren kan deze branche kostenstijgingen niet doorberekenen. Wetgeving die al meer dan 20 jaar niet geactualiseerd is, zoals de al genoemde maximale inzet van 20 cent, staat dit in de weg.
Oproep aan politiek: kom woord na en verlaag kansspelbelasting (en verhoog deze zeker niet!)
Henry Meijdam, voorzitter brancheorganisatie VAN Kansspelen: “Het blijkt glashelder uit het KPMG-onderzoek: zonder bijstelling van deze enorme belastingdruk gaat het legale en met preventieve maatregelen omgeven kanaal kopje onder. Laat staan als de kansspelbelasting nóg verder zou worden opgeschroefd. Dan belast je deze branche simpelweg kapot. De op papier begrote opbrengst wordt vervolgens niet gerealiseerd, want de belasting betalende bedrijven zijn dan niet meer. En politiek-maatschappelijk nog veel belangrijker: illegaal gokken wordt op deze manier aangejaagd, met alle problemen en juist ook kosten van dien. Het kind wordt met het badwater weggegooid. Juist nu bijvoorbeeld ook de nieuwste LADIS-cijfers weer bevestigen dat preventie vanuit een gereguleerde branche effectief is.
Overheid en politiek hebben zich met twee opeenvolgende kansspelbelastingverhogingen onbetrouwbaar getoond tegenover onze legale bedrijfstak, die ook maatschappelijke doelen dient. Wij doen een dringend beroep op de politiek om nu wel blijk te geven van goed bestuur en – conform het door de Kamer aangenomen amendement – de doorgeschoten belastingdruk te verlagen.”
Download hier het Speelautomaten Kerngetallenonderzoek 2023.
